Nafakanın Kaldırılması Davası

Yoksulluk Nafakası Nedir?

Yoksulluk nafakası, boşanma ile yoksulluğa düşecek olan eşin diğer eşten yardım talep etmesi üzerine verilen nafaka türüdür. Bu nafaka, boşanma davası sürecinde talep edilebileceği gibi, boşanma davasının kesinleşmesinden sonraki bir yıl içerisinde de talep edilebilir.  

Yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için nafaka talep eden eşin, boşanma ile yoksulluğa düşecek olması ve boşanmaya neden olan durumlar hakkında hiç veya diğer eşe göre daha az kusurlu olması gerekmektedir. 

Yoksulluk nafakasını talep eden eş, bu nafakanın süresiz olarak ödenmesini talep edebilir. Hâkim, eşlerin mali durumu ve nafaka talep eden eşin yaşam standartları ölçüsünde yaşam giderlerini de hesaba katarak uygun bir nafakanın ödenmesine karar verir. 

Yoksulluk nafakası süreye bağlanabileceği gibi mahkeme kararı ile kaldırılabilir. Nafakanın kendiliğinden kalkma nedenleri saklıdır. 

Yoksulluk nafakası boşanmış eşler bakımından önemli bir kurumdur. Bu kurumun işlerliği iyi bir Bursa boşanma avukatı ile etkili hale getirilebilir. 

Nafakayı Kendiliğinden Sona Erdiren Durumlar Nelerdir?

Nafakayı kendiliğinden sona erdiren durumlar nelerdir sorusunun cevabı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 176. maddesinde yasa koyucu tarafından verilmektedir. 

Maddeye göre irat biçiminde ödenmesine karar verilen nafaka, nafaka alacaklısının yeniden evlenmesi veya nafaka taraflarından birinin ölümü halinde kendiliğinden kalkar. 

Nafaka alacaklısının yeniden evlenmesinden kasıt, evliliğin resmi şekilde gerçekleşmiş olmasıdır. Yani evlilik dini nikahla veya başka ritüellerle olan bir evlilik değildir. Nafaka alacaklısı evli gibi bir başkası ile yaşıyorsa, bu durumda nafakanın kendiliğinden kalkmasından söz edilmez. Ancak nafaka borçlusu bu durumu gerekçe göstererek nafakanın kaldırılmasını mahkemeden talep edebilir. 

Nafaka taraflarından birinin ölmesi durumunda da nafaka kendiliğinden sona erer. Yani nafaka alacaklısının veya nafaka borçlusunun ölmesi nafakayı kendiliğinden sona erdirir. Nafaka alacaklısının ölümü ile nafaka hakları mirasçılara geçmez. Fakat nafaka alacaklısının ölmeden önce nafaka davası açmış olması durumunda mirasçılar davayı yürütebilir. Mirasçılar, nafaka alacaklısının ölümü ile dava tarihi arasında geçen sürede işleyen nafakayı talep edebilirler. 

Nafakayı kendiliğinden sona erdiren durumlarda eğer bir uyuşmazlık söz konusu olursa, nafakanın sona erdiğine dair bir menfi tespit davası açılması gündeme gelebilir. Bu durumda, Bursa boşanma avukatı hukukî yardımı alınması müvekkilin faydasına olacaktır. 

Nafakanın Kaldırılmasının Talep Edilebileceği Durumlar Nelerdir?

Türk Medeni Kanunu’nun 176. Maddesinde, nafakayı kendiliğinden sona erdiren durumların yanında, nafakanın mahkeme kararı ile kaldırılmasının talep edilebileceği durumlarda yer almaktadır. 

Buna göre nafakanın kaldırılması için talepte bulunabilecek haller; nafaka alacaklısının evli olmayıp fiilen evliymiş gibi bir başkası ile yaşaması, nafaka alacaklısının yoksulluğunun ortadan kalkmış olması, nafaka alacaklısının haysiyetsiz yaşam sürmesi şeklindedir. 

Nafaka alacaklısı evli olmayıp fiilen evli gibi yaşaması, nafakayı kendiliğinden sona erdiren nedenlerden biri olan “bir başkasıyla evli olma” nedeninin gerçekleşmesinin hileli bir şekilde engellenmeye çalışılmasıdır. Nafaka alacaklısının evli olmayıp bir başka kişiyle fiilen evliymiş gibi yaşaması mahkeme tarafından değerlendirilir. Mahkeme uygulamalarında, nafaka alacaklısının ihtiyaçlarının bir başkası tarafından sürekli olarak sağlanıyor olması, bir başkası ile müşterek çocuklarının olması ve müşterek çocuk ve çocuğun babası ile aynı çatı altında yaşanıyor olması, fiilen evli gibi yaşama olgusunu sağlıyor şeklinde kabul görmektedir. 

Nafaka alacaklısının yoksulluğunun ortadan kalkması nedeninde, yoksulluk nafakasının verilebilmesi için yasada öngörülen nafaka talep edenin yoksul olması koşulunun ortadan kalkmış olmasından bahsedilir. Yoksulluk koşulunun ortadan kalktığının tespitini mahkeme yapacaktır. Örneğin yoksulluk nafakası alan eşin boşanma sonrasında emekli aylığına hak kazanması ve kendisine miras kalması durumunda yoksulluğunun ortadan kalktığı kabul edilir. 

Nafaka alacaklısının haysiyetsiz hayat sürmesi nafakanın mahkeme tarafından kaldırılmasını talep etme nedenlerinin sonuncusudur. Nafaka alacaklısının haysiyetsiz hayat sürmesi mahkemece tespit olunur. Nafaka alacaklısının sürekli olarak alkol tüketmesi, yüz kızartıcı suç işlemesi, kumar oynaması, normal olmayan cinsel saplantıları olması, ırza yönelik cinsel suçlar işlemesi, genel ev işletmesi, insan ticareti yapması haysiyetsiz hayat sürmeye örnek gösterilebilir. 

Anlaşmalı Boşanma Davasında Kararlaştırılan Nafakanın Kaldırılması

Anlaşmalı boşanma protokolüne uygun olarak düzenlenmiş yoksulluk nafakasının kaldırılması Yargıtay tarafından ele alınan uyuşmazlık türlerindedir. Yargıtay, mahkemece onaylanmış anlaşmalı boşanma protokol hükümlerindeki koşulların olağandışı şekilde değişmesi durumu dışında, protokol hükümlerinin aynen uygulanmasına yönelik kararlar vermektedir (Y3HD, E.10156, K.17625, T.1011.2015). Yargıtay’ın bu kararlarından çıkarılacak sonuç, koşullar olağandışı şekilde değişirse nafakanın kaldırılması veya durumun gerektirdiği ölçüde indirilmesi gündeme gelebilir. 

Anlaşmalı boşanma davasında kararlaştırılan nafakanın kaldırılabilmesi, protokolün eşlerin haklarına zarar vermeyecek şekilde düzenlenmesi gerekir. Nafakanın kaldırılması davası ve Bursa boşanma davası avukatı olarak müvekkil lehine sonuç elde edilecektir. 

Nafakanın Kaldırılmasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Nafakanın kaldırılmasına ilişkin davalarda görevli mahkeme aile mahkemeleridir. Aile mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde, aile mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemeleri görevlidir. 

Nafakanın kaldırılması veya nafaka miktarının indirilmesine ilişkin davalarda genel yetki kuralı uygulanır. Bu durumda yetkili mahkeme, davalı olan nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesidir.