6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun Uygulama Alanı

Bir kimsenin şiddete maruz bırakılması temel insan hakları ihlallerinden biridir. Şiddetin şu veya bu şekilde hukuka uygun yöntemlerle engellenmesi, önlenmesi, yarattığı sonuçların giderilmesi gerekmektedir. Bu nedenden ötürü Türk Hukukunda, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunla, başlığında da anlaşılacağı üzere genel olarak aileyi korumak ve şiddeti önlemek için bir düzenleme yapılmıştır. Kanunun uygulamasının nasıl olacağı ise Kanunun Uygulanmasına Dair Yönetmelikte ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. 

Yasa başlığındaki şiddetin önlenmesi ifadesi yalnızca kadına yönelik şiddet özelinde anlaşılsa ve sanki yalnızca kadınlar lehine uygulamalar içeriyor gibi görülse de bu doğru değildir. Yasanın ilk maddesinde Yasanın amacı ifade edilmiştir. Buna göre şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesinde olan her kişi 6284 sayılı Yasanın koruma alanından faydalanacaktır. Fakat elbette ki Yasayı uygularken Yasanın başlığına uygun biçimde yorum yapılmalı ve bu yoruma göre karar verilmelidir. 

Özetle 6284 sayılı Yasanın uygulama alanının süjeleri, şiddete maruz kalan veya maruz kalma tehlikesi altında olan herkestir. Uygulama alanı bulacak olaylar ise Kanun’a uyan şiddet olaylarıdır. Hani olayların bu Kanun kapsamında değerlendirileceği Bursa aile avukatı ile netleşecektir.

Kimler Bu Kanundan Yararlanabilir?

6284 sayılı Yasa’nın 2. maddesinde kadına yönelik şiddet, şiddet, şiddet mağduru, şiddet uygulayan, tedbir kararı ve birçok tanımlama yapılmıştır. Buna göre:

• Kadına yönelik şiddet, sırf kadın olmasından kaynaklı şiddeti, 
• Şiddet, cinsiyet ayırmaksızın fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik açıdan kişinin acı çekmesine, zarar görmesine veya buna yönelik tehditlerde bulanmaya ya da baskı uygulamaya veya özgürlüğü kısıtlamaya varan hareketler içeren her türlü davranışı,
• Şiddet mağduru, şiddet için tanımlı davranışlara maruz kalan ya da kalma ihtimali bulunan kişiyi,
• Şiddet uygulayan, şiddet mağduru kişiye yönelik şiddet için tanımlı davranışlarda bulunan kişiyi,
• Tedbir kararı, şiddet mağdurlarına kendileri ölçüsünde, şiddet uygulayanlara kendileri ölçüsünde, hâkim, kolluk görevlisi ya da mülkî amir tarafından resen veya talep üzerine uygulanacak tedbirleri belirleyen kararı ifade eder. 

Bu Kanundan yararlanabilecek kişiler şiddet mağdurları, tek taraflı ısrarlı takip mağdurları, bu kişilerin beraberindeki çocukları ve aile bireyleridir. Her ne kadar kanunun başlığı kadınlar hakkında olan bir korumayı içerse de aile bireylerinin her cinsiyetten oluşmasını da göz önüne aldığımızda ve kanunun aileyi de koruduğunu vurguladığımızda bu Yasadan her cinsiyetteki kişi yararlanabilir. Fakat kadınlar kadına karşı şiddet tanımına giren haller de daha ayrıcalıklı yararlanacaktır.

Kanunun yoruma açık olmasından dolayı bu Kanundan yararlanması gerektiğini düşünen kişinin Bursa avukat hukukî desteğini almasında yarar vardır.

Kanunun Önemli Maddeleri Nelerdir

6284 sayılı Yasanın önemli maddeleri sayılırken her bir maddesinin önemli olduğunu söylememiz gerekir. Fakat bunlar arasında uygulama sıklığı ve kapsayıcılığı açısından bazı maddeler çok daha önemlidir. 

Özellikle Kanunun yardımcı maddelerinden ziyade temel maddeleri, Kanunun işlemesi için gerekli olan maddeler ayrıca önemlidir. Bu maddeler deyim yerindeyse Kanunun bel kemiğini oluşturan maddelerdir.

Hiç şüphesiz Kanunun önemli maddelerinden biri, tanımlamaları içeren maddesi olan 2. maddedir. Diğer maddelerde ne gibi hususların kastedildiği bu maddeye bakılarak anlaşılmaktadır. Tanımlara ilişkin hususları yukarıdaki başlıklarda detaylı bir şekilde ele almıştık. 

6284 sayılı Kanunun önemli maddeleri, Kanunun temel amacını tesis edecek maddelerdir. Bu maddeler, şiddetin önlenmesi için gerekli olan tedbirlerin uygulanabilmesine izin veren maddelerdir. Bunlar m.3’teki mülkî amir tarafından verilecek korucu tedbirler, m.4’teki hâkim tarafından verilecek korucu tedbirler, m.5’teki hâkim tarafından verilecek önleyici tedbirler şeklinde öngörülmüştür. Mülki amirin ve hâkimin vereceği tedbir kararları birbirinden farklıdır bu nedenden ötürü de maddelerde ayrıma gidilmiştir. 

Ne gibi tedbirlerin uygulanabileceği m.3-4-5’te düzenlenmiştir. Bu tedbirlerin nasıl uygulanacağı, nasıl karar verileceği ise m.8’de düzenlenmiştir. Buna göre tedbir kararının verilmesi için ilgilinin en çabuk ve en kolay ulaşabileceği hâkimden, mülkî amirden (vali veya kaymakamdan) ya da kolluk biriminden tedbiri talep etmesi gerekmektedir. İlgilinin talebi dışında Bakanlık (Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı), kolluk görevlileri veya Cumhuriyet Savcısı da talepte bulunabilir. 

Saydığımız maddeler dışında uygulanan tedbir kararlarına itirazları düzenleyen m.9’da önemli maddelerdendir. Bu maddeyi en son başlığımızda detaylıca ele almaktayız. 

Özetle 6284 sayılı Kanunun çok önemli maddeleri 2.,3.,4.,5.,8.,9. maddeleridir.

Uygulanabilecek Tedbirler Nelerdir?

6284 sayılı Kanundan yararlanan kimseler hakkında birtakım tedbirler uygulanır. Bu tedbirler yukarıda da ifade ettiğimiz gibi mülkî amirin, hâkimin veya kolluk amirinin karar vermesine göre değişkenlik gösterir. Tedbirler önleyici ve koruyucu tedbir şeklinde iki türlüdür. Mülkî amir ve yalnızca koruyucu tedbir kararı verebilirken hâkim hem koruyucu hem de önleyici tedbir kararı verebilir. 

Mülkî amirin karar verebileceği koruyucu tedbirler:

1. Korunacak kişiye ve varsa birlikte bulunduğu çocuğuna barınma yeri sağlanması,
2. Geçici maddi yardım sağlanması,
3. Rehberlik ve psikolojik destek hizmeti sağlanması,
4. Korunacak kişinin geçici koruma altına alınması,
5. Korunacak kişinin çocuğu varsa ve kreş dönemindeyse çocuğa kreş imkânı sağlanması 

tedbirlerine karar verebilir. 

Kolluk amirinin karar verebileceği tedbirler:

• Mülki amirin karar verebileceği her türlü tedbire gecikmesinde sakınca bulunan hallerle sınırlı olmak üzere kolluk amiri de karar verebilir. Kolluk amiri koruyucu tedbir kararı alırsa bunu karar tarihini takip eden ilk iş günü mülkî amirin onayına sunmak zorundadır. Eğer mülkî amir 48 saat içerisinde kararı onaylamazsa kolluk amirinin aldığı karar kendiliğinden ortadan kalkar. 
• Bazı önleyici tedbirlere gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kolluk amiri tarafından da karar verilebilir. Kararın hâkim onayına sunulması ve diğer işleyiş bir üst paragraftaki gibi ilerlemektedir. Kolluk amirinin hangi tür tedbire karar verebileceği Bursa aile avukatı hukukî danışmanlık hizmeti ile öğrenilebilir. 

Hâkimin karar verebileceği koruyucu tedbirler:

1. Korunan kişinin iş yeri değişikliği,
2. Yerleşim yeri değişikliği,
3. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu uyarınca koşullar oluşmuşsa aile konutu şerhi konulması,
4. Korunan kişinin kimlik ve ilgili diğer bilgi belgelerin değiştirilmesi 

tedbirlerine karar verilebilir. 

Hâkimin karar verebileceği önleyici tedbirler: Önleyici tedbirler şiddet uygulayan kişilere uygulanan tedbirlerdir. Bunlar:

1. Şiddet mağduruna yönelik her türlü kötü davranışta bulunmaması için uyarı,
2. Korunan kişi ile müşterek konutta ise konuttan uzaklaştırılması,
3. Korunan kişi ve çocuklara yaklaşmaması,
4. Varsa müşterek çocukla kişisel ilişkinin sınırlandırılması veya kaldırılması veya refakatçi biriyle ilişki kurulması,
5. Korunan kişi ile iletişiminin sınırlandırılması,
6. İzinli şekilde de olsa varsa silahına el konulması,
7. Gerekliliği sabit ise sağlık kuruluşuna sevk edilmesi

tedbirlerine karar verilebilir.

Hâkim eğer koşullar oluşmuşsa korunan kişiye şiddet uygulayan kişi tarafından tedbir nafakası ödenmesine hükmedilebilir.

6284 sayılı Yasa uyarınca öngörülen her türlü tedbir ve uygulama açısından 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) hükümleri saklıdır. Yani eğer suç sayılabilecek bir durum bulunursa TCK hükümleri uygulanacaktır.

Tedbir Kararlarına Karşı İtiraz Yolu Var Mıdır?

6284 sayılı Kanun uyarınca verilen tedbir kararlarına karşı itiraz edilebilir. İtiraz, 6284 sayılı Yasa’nın 9. maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre, bu Kanun kapsamında verilen kararlara karşı tefhim veya tebliğden itibaren 2 hafta içinde kanundan yararlananlar, hakkında tedbir kararı alınanlar kısaca ilgililer tarafından aile mahkemesine itiraz edilebilir. 

Eğer kararı hâkim vermişse bu durumda m.9/2 uyarınca ilgili aile mahkemesi hâkim, aile mahkemesine gönderilemediği hallerde asliye hukuk mahkemesine hâkimi itirazı inceleyecektir. 

İtiraz bir hafta içerisinde incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. Karar kesin olduğu için kanun yollarına başvurulamaz. Fakat karar hakkında istisnai bir yol olan Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yoluna gidilebilir. Bu durumun Bursa boşanma avukatı ile yapılmasında fayda olacaktır.