Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat

Boşanma davası kapsamında maddi ve manevi tazminat talepleri bulunabilmektedir. Ancak söz konusu maddi ve manevi tazminatların çeşitli ön koşulları bulunmaktadır. Bu yazımızı okuduğunuzda boşanmada maddi ve manevi tazminat ile ilgili temel bir bilginiz olacaktır.

Boşanmada Maddi Tazminat

Boşanmada maddi tazminat, Türk Medeni Kanununa göre düzenlenen bir tazminattır. Söz konusu kanuna göre boşanma da maddi tazminatı aşağıdaki gibi açıklayabiliriz.

“Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir.”

Boşanma Davasında Maddi Tazminatın Şartları

Boşanma davalarında maddi tazminat verilebilmesi için aşağıdaki şartların gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir.

• Boşanmaya karar verilmiş olması gerekir.
• Maddi tazminat talep edilmiş olması gerekir.
• Davalı taraf boşanmada kusurlu olması gerekir.
• Maddi tazminat talebinde bulunan taraf kusursuz veya daha az kusurlu olması gerekir.
• Mevcut veya beklenen menfaatler boşanma yüzünden zedelenmiş olması gerekir.

Boşanma Davasında Maddi Tazminatın Belirlenmesi

Mahkeme kararına göre verilecek maddi tazminat miktarının kanundaki şartlara uygun olması gerekmektedir. Bu noktada hakim, maddi tazminat tespiti yaparken öncelikle tazminat talep eden tarafında zedelenen menfaatlerini değerlendirmektedir. Bunun yanı sıra maddi tazminatı ödeyecek olan kişinin de maddi durumunun göz önüne alınması gerekmektedir

Tarafların maddi tazminat için beklenen ve mevcut menfaatleri değerlendirilirken yaş, evlilik süresi, ekonomik durum, sosyal durum, meslek, çalışma koşulları, sağlık durumu, yeniden evlenme şansları gibi kriterler de göz önüne alınmaktadır. Bunun yanı sıra  hükmedilecek maddi tazminat miktarının kişilerin zararının tamamını kapsama zorunluluğu bulunmamaktadır. Son olarak maddi tazminatın bölünerek ve taksitli bir şekilde ödenmesi mümkün değildir.

Boşanma Davasında Manevi Tazminat

Boşanmada manevi tazminat ile ilgili koşullar ve gereklilikler TMK m.174/2 hükmü ile özel olarak düzenlenmiştir. Bu doğrultuda;

“Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.”

Boşanma Davasında Manevi Tazminatın Şartları Nelerdir?

Boşanma davalarında evliliğin bitirilmesine neden olan olaylar kişilik haklarının ihlali ile gerçekleştirildiğinde  karşı tarafa manevi tazminata hükmedilebilmektedir. Boşanma davalarında manevi tazminatın şartlarının genellikle maddi tazminat şartları ile ortak olduğunu ifade edebilmek mümkündür.  Bu doğrultuda manevi tazminata hükmedilebilmesi için  ilk önce boşanma kararının verilmesi ve manevi tazminat talep edilmiş olması gerekmektedir. Daha sonra ise  davalı tarafın kusurlu olması ve davacı tarafın ise kusursuz ya da karşı tarafa göre çok daha az kusurlu olması gerekmektedir.

Kişilik Hakkı İhlalinin Varlığı Şartı

Kanunda da açıkça ifade edildiği giib boşanmaya nedeniyle manevi tazminat isteyen tarafın, boşanmaya sebebiyet veren nedenlerden dolayı kişilik haklarının saldırıya uğramış olması gerekmektedir.

Bu doğrultuda manevi tazminata konu olan manevi zararların tarafların boşanmasına neden olacak durumların elem, keder, yaşama sevincindeki azalması, duygusal ve fiziksel acılar şeklinde açıklanabilir. Son olarak boşanma davalarında manevi tazminat talep edilebilmesi ve bu talebin kabul edilebilmesi için söz konusu davranışın eşlerden biri tarafından yapılması veya eşlerden birinin manevi zarar doğuran eyleme edebilme durumu varken herhangi bir müdahalede bulunmaması şartı da yer almaktadır.

Boşanma Davasında Manevi Tazminatın Belirlenmesi

TMK m.174/2 sayılı kanunda boşanmada manevi tazminatın belirlenmesi ile ilgili hususlar açıkça belirlenmiştir. Bu doğrultuda tazminatın boşanma nedeni ile manevi zararın tazmin edilebileceği bir miktar olarak belirlenmesi gerekmektedir.  Boşanma nedeni ile manevi zararda sadece nakit tazmin mümkün olabilmektedir. Diğer manevi tazminat türlerinin bu dava uygulanabilmesi mümkün değildir. Bunun yanı sıra manevi tazminatın belirlenmesinde hakimin takdir yetkisi de bulunmaktadır. Hakim, manevi tazminatı belirlerken kişilik haklarına gerçekleştirilen saldırının ekonomik boyutu, niteliği, kusur dağılımı gibi ölçütleri göz önüne bulundurarak bir karara varmaktadır. Yalnızca nakit olarak ödenebilen manevi tazminat sadece toplu bir şekilde ödemesi yapılabilir. Taksitli bir şekilde ödenebilmesi mümkün değildir.